İncirde Kırmızı Alarm! Dünya Devi İki Kat Cezalandırılıyor!

Türkiye, dünya genelinde incir üretiminde zirvede yer alırken, ihracat konusunda ciddi bir krizle karşı karşıya kaldı. İhracatçılar, iklim değişikliğinin etkisiyle artış gösteren "okratoksin" sorunu ve bazı ihracat yasakları nedeniyle Avrupa pazarında kayıplar yaşadıklarını ve mal sağlamada zorluk çektiklerini ifade etti.

Türkiye, incir üretiminde açık ara lider konumda bulunmakta ve kendi ihtiyacının üç katından fazla mahsul yetiştirmektedir. Ancak, İstanbul Ticaret Borsası'nın (İSTİB) düzenlediği "Altın Tohumlar" projesi toplantısında sektör temsilcileri, üretimdeki basit hatalardan yapısal sorunlara ve ihracat krizine kadar birçok problemin bu değerli ürünü tehdit ettiğini vurguladı.

"AVRUPA PAZARI ÜÇTE BİR DERECESİNE DÜŞTÜ, İHRACAT YAPMAK İSTEMİYORUZ"

Toplantıda en dikkat çekici açıklamalar, incir ihracatında yaşanan krizle ilgiliydi. İncir ihracatçısı Mehmet Çevik, iklim koşullarının etkisiyle artan ve henüz bir çözümü bulunmayan okratoksin maddesi yüzünden Avrupa pazarının giderek daraldığını belirtti. Çevik, durumu şöyle özetledi:

"Önceden ihracatımızın yarıdan fazlasını Avrupa için yapıyorduk. Ancak bu oran şimdi üçte bir seviyesine geriledi. Ürünlerimizi geri almak ve imha etmek zorunda kalıyor veya farklı ülkelere yönlendiriyoruz. Sonuç olarak maddi sıkıntılar yaşıyoruz ve itibar kaybına uğruyoruz. Ayrıca, ihracat yasağı ile karşılaşma ihtimalimiz de durumumuzu daha da kötüleştiriyor; iki kere cezalandırılıyoruz. Bu nedenle ihracat yapmaktan korkar hale geldik."

ÜRETİMDE ZİRVEDEYİZ AMA POTANSİYELİMİZİ KULLANAMIYORUZ

İSTİB Meclis Başkanı Ahmet Bülent Kasap, Türkiye'nin üretim gücüne dikkat çekerek, "İncir üretiminde dünyada bir numarayız. En yakın rakibimiz Mısır'dan yüzde 85 daha fazla üretim yapıyoruz. Bu tablo, incir üretiminde fazla üretime sahip olduğumuzu gösteriyor, ancak bu durumu yüksek katma değerle değerlendirmek için yeni stratejiler benimsememiz şart." diyerek mevcut potansiyeli kullanamadığımızı vurguladı.

SORUN TARLADA BAŞLIYOR

Peki, bu krizin temel nedenleri nedir? Uzmanlara göre durum, daha tarladayken başlıyor.

• Üretim Hataları: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi'nden Prof. Dr. Engin Ertan, "İlekleme torbalarının zamanında toplanmaması gibi ufak ihmaller, ürünlerin kalitesini düşürüyor." diyerek basit hataların sorun yaratabileceğini belirtti.
• Küçük Ölçekli ve Geleneksel Üretim: Aydın Ticaret Borsası'ndan Ahmet Şenel, asıl sorunun küçük aile işletmelerinin geleneksel yöntemlerle üretim yapması olduğunu ve bu durumun hem gelir hem de kaliteyi düşürdüğünü ifade etti. Şenel, "sözleşmeli üretim" modelinin bu soruna çözüm olabileceğini önerdi.

Sektör temsilcileri, üretimden ihracata kadar her aşamada acil önlemler alınmadığı takdirde, Türkiye'nin dünya genelindeki bu stratejik üründe büyük bir pazar ve gelir kaybı yaşama riski bulunduğu konusunda hemfikir.